فعالیت های فرهنگی اسیران فلسطینی به یک جنبه ختم نمی شود بلکه در جنبه های مختلف صورت می گیرد. این فعالیت ابتدا با قرآن کریم آغاز می شود به طوری که جلساتی صبحگاهی برای اسیران تشکیل می گردد که هر کس به اندازه توانایی خود در آن مشارکت می کند.
در زمینه کتابخوانی هم، هر یک از سلول های زندان با توجه به میزان کتاب هایی که از طریق خانواده اسیران به هنگام ملاقات یا از طریق صلیب سرخ یا مؤسسات حقوق بشر و جمعیت های خیریه دیگر وارد زندان می شود، یک کتابخانه دارد. این کتاب ها در زمینه های مختلف فرهنگی، دینی، سیاسی، فنی ، ادبی و …هستند که معمولا برای هر کتابخانه یک مسئول تعیین می شود که وی مسئولیت مرتب کردن کتاب ها، امانت دادن، بازپس گیری و آرشیو بندی را برعهده دارد. اکثر اسیران برنامه ویژه ای برای امانت گرفتن و خواندن و حتی خلاصه نویسی دارند و علاوه بر آن شماری از اسیران جلساتی را برگزار می کنند و در آن کتاب هایی را که خوانده اند، مرور و درباره متن آن بحث می کنند تا بیشتر از آن بهره بگیرند.
درباره جلسات و سخنرانی ها باید بگویم که معمولا برنامه ای هفتگی برای این امر تنظیم می شود و در آن از استادان دانشگاه ها، معلمان و امامان جمعه استفاده می گردد که هر یک از آنها با توجه سطح علمی که دارند، صحبت می کنند. محتوای این سخنرانی ها شامل دروسی از قضیه فلسطین و تاریخ یا جغرافیای آن یا مباحث دینی یا درس هایی از اسارت است که استفاده این دروس و سخنرانی ها برای همه اسیران اجباری است و هدف بهره وری آن است. برنامه های فرهنگی اسيران تغییر و تحول یافته است و دوره های مختلف برای اسیران شامل رشد فکری، فعالیت های سازمانی، طرح های تولیدی یا یادگیری زبان های مختلف (عبری، انگلیس..) برگزار می شود که هر اسیری بنا بر میل و رغبت خود در آن شرکت می کند، ما نمی توانیم برای دروس و سخنرانی های اسیران زمانی تعیین کنیم، بلکه اسیران گاهی برنامه و سخنرانی های خود را با توجه به نظام دانشگاه های فلسطینی آماده می کنند.
در فعالیت های فرهنگی اسیران نوآوری های ادبی اسیران نیز مورد تشویق قرار می گیرد و مسابقاتی در زمینه شعرنویسی، قصه نویسی و سخنرانی برگزار می گردد و به برنده ها جوایزی که از بوفه های زندان تهیه می شود، تقدیم می گردد و معمولا نوآوری های آنها به بیرون هم ارسال می گردد تا در روزنامه ها یا پایگاه های اینترنتی منتشر شود.
تفریحات اسیران به شکل دوره ای یا در ایام عید و مناسبت های مختلف است که اقدام به برگزاری جشن هایی می کنند که در آن سرود، ترانه، دکلمه و مسابقات فرهنگی و نمایشنامه های هدفدار اجرا می کنند و از امکاناتی که در دسترس دارند بهره می گیرند تا این جشن ها خوب برگزار شود. آنها اتاق ها و چادرها را با تکه های کاغذ روزنامه یا مجلات تزیین می کنند و از سطل های آشغال به عنوان طبل استفاده می کنند.
اسیران هرگز از خواندن روزنامه ها و مجلات ـ با وجودی که دیر به دستشان می رسد ـ غافل نیستند، آنها برای آنکه نوبتشان برای خواندن روزنامه ای برسد، از هم پیشی می گیرند، اما تعداد بسیار کمی از روزنامه ها به دستشان می رسد و دیدن تلویزیون که تنها راه ارتباطی آنها با جهان خارج است، برایشان بسیار اهمیت دارد.
فشارهای اسرائیلی:
هنگامی که دشمن صهیونیستی ابداعات اسیران را در زمینه های فرهنگی مشاهده کرد و از دور ساختن اسیران از وابستگی میهنی و ملی و قضیه آنها عاجز ماند، اقدام به ایجاد موانعی بر سر راه اسرا نمود و آنها را آشکارا تحت فشار قرار داد که برخی از موانع عبارتند از:
*1ـ ممانعت از داخل کردن بیش از سه جلد کتاب در هر چهار ملاقات!! گاهی شرط می گذاشت که در ازای هر کتابی که به زندان وارد می شود باید یک کتاب خارج گردد تا از این طریق مانع افزایش شمار کتابها گردد.
*2ـ تأخیر در رساندن روزنامه به دست اسیران و محدودیت شمارگان آن، به طوری که گاهی یک روزنامه پس ازگذشت ده روز از انتشار آن به دست اسیران می رسد.
*3ـ ممانعت از پخش برخی از شبکه های ماهواره ای همچون شبکه الجزیره. مسئولان زندان ها بر شبکه هایی که اجازه استفاده از آنها را داده اند، نظارت می کنند و اسیران حق دارند تنها از 9 شبکه استفاده کنند.
جلوگیری از ایراد سخنرانی و ارائه دروس در سلول اسیران و مجازات کردن آنها در صورت عدم پایبندی به مقررات با ممنوع ساختن استفاده از زنگ تفریح به مدت چند روز یا انداختن به سلول های انفرادی و گاهی نیز تلویزیون و وسایل طبخ را مصادره می کنند.
4ـ پیگیری خطبه های نماز جمعه اسرا و گذاشتن شرط از سوی مدیر زندان پیش از ایراد خطبه و اینکه نباید خطبه ها تحریک آمیز باشد. طبعا به عقیده آنها تحریک یعنی صحبت کردن از حقشان در یافا، عکا و حیفا . مدیر زندان به فعالیت های بیش از آن اجازه نمی دهد و تنها یک یا دو نفر اجازه سخنرانی دارند، مسئولان زندان در خلال خطبه مراقب رفتار خطیب هستند و در صورت عدم پایندی او بلافاصله خطبه را قطع و خطیب را به سلول های انفرادی منتقل می کنند که ممکن است مدت آن به بیست روز یا بیشتر نیز بینجامد و در خلال اسارت خواندن خطبه توسط او را ممنوع می کنند.
اینها بخش کوچکی از زندگی اسیران در داخل بازداشتگاه های اسرائیلی است که تلاش کردم آن را برای شما تعریف کنم تا از میزان اراده اسیران فلسطینی برای آزاد زیستن علی رغم دربند بودنشان آگاه شوید. .