پیشنهاد دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا درباره کوچ اجباری فلسطینیان از غزه با استقبال گسترده راست‌گرایان اسرائیلی مواجه شد. این ایده از آغاز جنگ یکی از اهداف پنهان “اسرائیل” بوده و دولت این رژیم حتی برنامه‌هایی برای اجرای آن تدوین کرده بود. اما با گذشت زمان، این طرح به حاشیه رانده شد و حمایت از آن کاهش یافت.
حمایت “اسرائیل” از طرح ترامپ
با شدت گرفتن جنگ، “اسرائیل” تلاش کرد طرح مهاجرت جزئی در شمال غزه را اجرا کند اما شکست خورد. با این حال، طرح ترامپ بار دیگر امید راست‌گرایان صهیونیست را زنده کرد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی این طرح را “عالی” توصیف کرد و بعدا تأیید کرد که تل‌آویو مستقیماً بر تصمیم ترامپ تأثیر گذاشته است. کابینه امنیتی رژیم صهیونیستی نیز این پیشنهاد را به‌طور رسمی تصویب کرد و وزیر جنگ “اسرائیل” حتی یک واحد ویژه برای برنامه‌ریزی کوچاندن فلسطینیان تأسیس نمود.
اختلاف نظر در داخل “اسرائیل”
این طرح در داخل “اسرائیل” سه واکنش مختلف به دنبال داشت:
- گروه اقلیت که از نظر اخلاقی با آن مخالف بودند.
- گروه موافق اما محتاط که معتقد بودند اجرای آن دشوار است اما می‌توان از آن برای اعمال فشار سیاسی بر کشورهای منطقه استفاده کرد.
- حامیان جدی طرح که بر این باورند که با حمایت واشنگتن می‌توان آن را عملی کرد.
براساس نظرسنجی “مؤسسه سیاست‌های یهودی”، 53 درصد از یهودیان اسرائیلی از طرح ترامپ حمایت کردند، در حالی که 30 درصد آن را غیرقابل اجرا دانستند.
چرا ترامپ و “اسرائیل” عقب‌نشینی کردند؟
پس از موج اولیه حمایت‌ها، بحث درباره کوچاندن اجباری فلسطینیان به‌سرعت در واشنگتن و تل‌آویو کم‌رنگ شد. ترامپ که در ابتدا از طرح خود دفاع می‌کرد، در نهایت موضع خود را تعدیل کرد و گفت که قصد ندارد آن را به‌زور اجرا کند.
در همین حال، برخی مقامات آمریکایی، از جمله مارکو روبیو وزیر خارجه اعلام کردند که این طرح تنها در صورتی اجرا خواهد شد که کشورهای عربی جایگزین مناسبی پیشنهاد نکنند. این نشان می‌داد که واشنگتن از یک هدف نهایی (اخراج فلسطینیان) به یک ابزار فشار سیاسی برای حذف حماس از غزه تغییر مسیر داده است.
نقش کشورهای عربی در شکست این طرح
با نزدیک شدن به پایان مرحله اول توافق آتش‌بس، “اسرائیل” بار دیگر تمرکز خود را بر خلع سلاح غزه و حذف حماس گذاشت و از طرح ترامپ برای کوچاندن فلسطینیان فاصله گرفت.
یکی از مهم‌ترین دلایل این عقب‌نشینی، موج واکنش‌های کشورهای عربی بود. کشورهای منطقه با واشنگتن در حال مذاکره هستند تا طرحی جایگزین برای بازسازی غزه بدون مهاجرت اجباری ارائه دهند. درصورتی که این ابتکار عربی مورد موافقت آمریکا قرار بگیرد، طرح کوچ اجباری به‌طور کامل کنار گذاشته خواهد شد.
آینده جنگ و تأثیر آن بر طرح
“اسرائیل” تلاش می‌کند که کنترل آینده غزه را خود به‌دست بگیرد و از بازگشت تشکیلات خودگردان فلسطین به قدرت جلوگیری کند. اما طرح عربی، اگر با حمایت آمریکا پیش برود، می‌تواند برنامه “اسرائیل” را خنثی کند و حتی به وحدت کرانه باختری و غزه در آینده منجر شود.
در نتیجه، طرح کوچاندن فلسطینیان که به‌عنوان یک آرزوی دیرینه برای راست‌گرایان صهیونیست مطرح بود، اکنون به حاشیه رانده شده است. اما “اسرائیل” همچنان به‌دنبال راه‌هایی برای تأثیرگذاری بر آینده غزه و حفظ کنترل خود بر این منطقه است.
