در عرصه سیاسی کنونی فلسطین دو دیدگاه به وجود آمده است. بر اساس دیدگاه اول آن چه که اکنون تشکیلات فلسطینی انجام می دهد، چیزی جز مانور سیاسی و چاره جویی در جهت خروج از بن بست فعلی نیست. طرفداران این دیدگاه معتقدند که این تشکیلات با ریسمان های نامرئی به دولت های کمک کننده و نهادهای تحت اداره ژنرال ” کیت دایتون” و حامیان آنها پیوند داده شده است؛ نهادهایی که تا به امروز کنترل امنیتی را در کرانه باختری بر عهده دارند و بردن پرونده فلسطین به سازمان ملل ایده ای است که ” خاویر سولانا ” نماینده اتحادیه اروپا آن را مطرح ساخته است تا هیجده سال تلاش بی نتیجه و شکست مذاکرات سازش را تحت پوشش قرار دهد.
بر اساس دیدگاه دوم مذاکره کننده فلسطینی با سخت گیری و افراط گرایی اسراییلی ها مواجه شده و اکنون به نتیجه ای رسیده است که می بایست از همان آغاز به آن می رسید و آن این که اسراییلی ها به تمامی سرزمین فلسطین چشم طمع دوخته اند و آنان تنها خودگردانی بدون اختیار و اراده ای را به تشکیلات فلسطینی داده اند. اگر مذاکرات سازش ده ها سال دیگر نیز ادامه یابد، مشکلی حل نخواهد شد و همین امر موجب شده است تا رهبران تشکیلات خود را در برابر گزینه دشواری ببینند که یا باید مذاکرات بی فایده را کنار بگذارند و به دنبال جایگزین های دیگری باشند و یا این که باید در معرض ضعف و نابودی و خود خوری بیشتری قرار گیرند.
به نظر می رسد، میان این دو دیدگاه فاصله زیادی وجود دارد؛ دیدگاه اول بر شک و تردید مطلق و عدم اعتماد کامل به تشکیلات فلسطینی بنا نهاده شده است و این تشکیلات را فاقد صلاحیت های لازم می داند و بر این باور است که باید به دنبال گزینه های دیگری بود تا کار سیاسی فلسطینیان در مرحله آینده دنبال شود ولی دیدگاه دوم معتقد است موضع گیری ها در شرایط کنونی می تواند بر حسب واقعیت ها تغییر کند. بنابراین می توان تشکیلات را تشویق و ترغیب کرد تا از مذاکرات بیهوده دوری کند و عزمش را جزم نماید تا گام جایگزین دیگری را بردارد و جایگاهش را در داخل جامعه فلسطین تقویت کند.
به نظر می رسد که تشکیلات فلسطینی در مقطع کنونی در صدد است تا برنامه سیاسی مشترکی را که شامل تمامی گروه های سیاسی فلسطینی باشد مطرح سازد؛ برنامه سیاسی که بر شروط کمیته چهارجانبه استوار نباشد. عدم اعتماد تشکیلات فلسطینی به کمیته چهارجانبه بعد از موضع گیری آمریکا و کشورهای اروپایی در مخالفت با تشکیل دولت مستقل فلسطینی در سرزمین های اشغالی سال 1967 به پایتختی قدس به خوبی خود را نشان داده است. چنین مخالفتی رهبران تشکیلات فلسطینی را وادار می کند به عنوان گام اول موضوع به رسمیت شناختن ” اسراییل ” را پس بگیرند و همین امر موجب خواهد شد تا اولین شرط از شروط کمیته چهارجانبه تحقق نیابد. اما درمورد دومین شرط کمیته چهارجانبه نیز باید گفت که ” اسراییل ” اعلام کرده است که تمامی پیمان های به امضا رسیده با تشکیلات فلسطینی را به زودی لغو خواهد کرد و این امر به سود فلسطینیان تمام خواهد شد و این تشکیلات از پای بندی به این توافقات غم انگیز رهایی خواهد یافت. در مورد شرط سوم این کمیته یعنی به کنار گذاشتن مقاومت، تشکیلات فلسطینی در بوته آزمایش حقیقی قرار خواهد گرفت و مشخص می شود این تشکیلات در برابر تلاش های جدی داخلی فلسطینیان در برابر شکل های مختلف و مناسب مقاومت چه موضعی خواهد گرفت.
من مطمئن هستم که به کنارگذاشتن شروط کمیته چهار جانبه آغازی برای مصالحه ملی فلسطینان است.
